AVC,apoplexie:

[EN] Stroke, apoplexy :

[FR] AVC, apoplexie:

[DE] Schlaganfall, Apoplexie:

[VI] (thần kinh) đột quỵ (trúng phong) do giòng máu không đến được để nuôi dưỡng não nên một phần não bị chết. Nguyên nhân bị tắc có thể là : 1-máu đông cục tại chỗ (thrombosis), hay xảy ra nhất và thường do mảng chất béo.đóng ở thành mạch tạo thêm điều kiện. 2- máu đông cục từ nơi khác chạy đến (embolus), ví dụ từ động mạch cổ, tù tim. 3- vỡ mạch máu não do cao huyết áp, do mạch máu phình ra (aneurysm). Xem chữ cerebrovascular accident. Các yếu tố tă ng rủi ro cho đột quỵ gồm có : tuổi già ; cao huyết áp ; mạch máu não xơ hẹp vì có mảng chất béo đóng vào (atherosclerosis) ; bệnh tim ; tiểu đường ; hút thuốc lá ; lượng hồng cầu trong máu cao hơn bình thường (polycythaemia) ; tăng mỡ máu ; sử dụng thuốc có chất oestrogen, ví dụ thuốc ngừa thai. Triệ u chứng tùy vào số lượng tế bào não và vùng não bị ảnh hưởng : hôn mê và chết, yếu, liệt tay chân ở nửa bên đối diện với não hư tổn, nói ngọng, khó nuốt, mờ mắt. Một số trường hợp máu lưu thông chỉ bị gián đoạn chốc lát (transient ischaemic attack, TIA), do mạch máu go bóp mạnh hoặc do cục máu đông, triệu chứng gồm yếu tay chân, mờ mắt, khó phát âm. Bệnh nhân sẽ trở lại bình thường vài phút sau, nhưng đây là một dấu hiệu báo cho biết rủi ro đột quỵ có thể xảy ra bất cứ lúc nào. 1/3 trường hợp chết vì đột quỵ, 1/3 tỉnh lại với nhiều dư chứng sau đó, 1/3 bình phục gần như hoàn toàn. Các biến chứng là sưng phổi, tắc mạch máu phổi do cục máu đông từ chân chạy lên (vì nằm im một chỗ lâu ngày). Việc định bệnh được tiế n hành qua khám lâm sàng, sử dụng kỹ thuật CT, MRI scan, thử máu v.v. Phần chữa trị gồm thuốc men, thở oxi, thường xuyên thay đổi vị trí nằm của bệnh nhân để tránh lở loét phần mềm ở mông đít, vai, lưng, gót chân và tránh sưng phổi, vật lý trị liệu, tập lại giọng nói (speech therapy).