TỰ ĐIỂN TỔNG HỢP
  • Tra từ
  • Các Từ điển khác
    Từ điển Hán Việt Trích Dấn Từ điển Hán Việt Thiều Chửu
    Từ điển Chữ Nôm Trích Dấn
    Đại Nam Quấc Âm Tự Vị Từ điển Hội Khai Trí Tiến Đức
    Phật Quang Đại Từ điển
  • Hướng dẫn
    Hướng dẫn
    Về Từ điển tổng hợp
  • Tài khoản
    Đăng nhập Đăng xuất Đăng ký
  • Quản lý
    Cấu hình tự điển Bảng thuật ngữ Nhập bảng thuật ngữ Xuất bảng thuật ngữ
ANY>>ANY

Đức

nirvāṇa

Nirvāṇa

 
Metzler Lexikon Philosophie
Metzler Lexikon Philosophie

Nirvāṇa

(sanskrit, »Wegwehen, Erlöschen«, Pāli: nibbāna), von Hegel und Schopenhauer als »Nichts« aufgefasst, einer der frühesten im Westen rezipierten philosophischen indischen Begriffe. Im Brahmanismus-Hinduismus kommt (brahma-)N. mehrere Male in der Baghavad-Gītā vor (2.72., 5.24.ff.), scheint aber dort eher tautologisch die Erlösung im Brahman zu bedeuten. N. ist zentraler Begriff der buddhistischen Erlösungslehre. N. ist die dritte der buddhistischen vier edlen Wahrheiten (Buddhismus). Im Hīnayāna bedeutet N., negativ gefasst, »das restlose Erlöschen alles in Gier, Hass und Verblendung sich äußernden, das Leben bejahenden und krampfhaft sich daran klammernden Willenstriebes, und damit die endgültige, restlose Befreiung von allem künftigen Wiedergeborenwerden, Altern und Sterben, Leiden und Elend« (Nyanatikloka: Buddhistisches Wörterbuch). Im Mahāyāna kann N. auch mit positiven Attributen belegt werden (sukha »Seligkeit«, amatadhātu »unsterbliche Sphäre« (H.-J. Klimkeit), wird aber auch als leer (śūnya) charakterisiert. Nāgārjuna (Mdhyamika, Madhyamaka-Śāstra 25) lehnt sowohl eine positive Aussage – N. ist bhāva »Sein« 25.5 ff. – als auch eine paradoxe Aussage – N. ist Sein (bhāva) und Nichtsein (abhāva) 25.11 ff., oder: N. ist weder Sein noch Nichtsein (25.15 f.) – ab.

MD

LIT:

  • Th. Stcherbatsky: The Conception of Buddhist Nirvāṇa. Leningrad 1927
  • L. de la Valle-Poussin: Nirvāṇa. Paris 1925.